Açık kaynak kodlu ve özgür (lisans sorunu olmayan) bir işletim sistemi olarak adını duyuran linux; işletim sisteminin çekirdeğinin yani kernelin adıdır.
Linux çekirdeğini (işletim sistemini) kullanan farklı dağıtımlara linux dağıtımları denilmektedir. Bunlara örnek olarak ; debian, fedore, ubuntu, pardus vs. sayılabilir.
- Linux dağıtımlarının ve windows işletim sistemlerinin dosya sistemleri farklıdır.
- Dosya sistemleri disklerde kaydedilen, silinen verilerin adresleme bilgisi olarak tanımlanmaktadır.
- Windows sistemlerde nfts olan dosya sistemi linux sistemlerde yerini ext3,ext4 dosya sistemine bırakmaktadır.
- Linux dağıtımlarında tüm disk bölümlemeleri ve sürücüler /dev dizini altında dosya olarak bulunur.
- Linux dağıtımlarında windows’da gibi ters slash (\) kullanılmaz.
- Linux dağıtımlarında root dizini kök dizindir ve linux hiyerarşik yapısında en üst sırada yer alır.
Ubuntu dosya sistemini resimden inceleyelim ve tek tek açıklayalım.
- / : root,kök dizin.Daha önce bahsettiğimiz gibi tüm dosya ve dizinler root dizini altında bulunur.
- /bin : Kullanıcıların kullanabileceği komutların bulunduğu dizin.
- /sbin : Root kullanıcıların kullanabileceği komutların bulunduğu dizin.
- /boot : Sistemin açılışında kullanılan dosyaların bulunduğu dizin. /dev : Aygıt ve donanımların dosya görüntülerinin bulunduğu dizin.
- /etc: Sistem yapılandırma dosyalarının bulunduğu dizin.
- /lost+found : Bilgisayar düzgün kapanmadığında zarar görmüş veya bozuk dosyaların onarılmaya çalışıldığı,tutulduğu dizin.
- /home : Kullanıcının kendi dizini.
- /lib : Programlar tarafından kullanılan kütüphane dizini.
- /mnt : Bilgisayara takılan flash disk vs. bu dizinde bulunur.
- /media: Bilgisayara takılan aygı dosyaları bu dizinde bulunur,mnt gibi düşünebilirsiniz.
- /opt : Uygulama programlarının kurulması için hazırlanan dizin.
- /proc: Sistemin çalışma süreçlerinin bulunduğu dizin.
- /root : En yetkili,root kullanıcısının dizini.
- /tmp : Geçici dosyaların saklandığı dizin.
- /usr : Uygulama programları ile ilgili dosyaların bulunduğu dizin.
- /var : Log dosyalarının bulunduğu dizin.
Log, Linux/Unix sistemlerin en önemli dosyalarındandır. Linux sistemlerde, diğer sistemlere nazaran daha detaylı loglama mekanizması vardır. Genellikle /var/log dizini altında bulunan log dosyalarının her birinin bir ya da birden çok servisin hareketlerini kayıt altına aldığını görebilirsiniz. Tutulan log dosyalarını görmek için terminal satırında aşağıdaki komutu girebilirsiniz.
ls –l /var/log
Diğer işletim sistemlerinin aksine, LINUX tek satırlık log girdileri tutar, böylece okumayı kolaylaştıran bu sistem sayesinde loglar içerisinde kaybolmazsınız. Log dosyalarının nerede tutulduğunu bilmek ve logları okuyabilmek / anlamlandırabilmek sorun çözme sırasında yardımcı olur ve zamandan tasarruf sağlar.
Sistem tarafından oluşturulan tüm günlük dosyalarını izlemek ve analiz etmek oldukça zor bir iştir. Bu yüzden süreci basitleştirmek için merkezi bir günlük izleme aracı kullanılması oldukça önemlidir. Bunun için mutlaka günlük verilerini gerçek zamanlı olarak görüntülemenizi ve olası tehditler ortaya çıktığında sizi uyaracak uyarıları ayarlamanızı sağlayan merkezi bir günlük toplama ve analiz mekanizması kurmanız şart.