Ağ altyapısı kurarken ya da mevcut yapıyı yükseltirken karşılaşılan en temel kararlardan biri: Gigabit Ethernet mi, yoksa Fast Ethernet mi tercih edilmeli? Veri aktarım hızı, maliyet, donanım uyumluluğu gibi faktörler bu kararı doğrudan etkiler. Bu yazıda, iki teknoloji arasındaki farkları teknik açıdan açıklayacak, kullanım senaryolarına göre doğru seçimi yapmanıza yardımcı olacağız.
1. Temel Tanımlar
🔹 Fast Ethernet Nedir?
- Standart: IEEE 802.3u
- Hız: 100 Mbps (megabit/saniye)
- Kablo Tipi: Cat5 veya üzeri UTP kablo
- Kullanım: 1990’ların sonlarında yaygınlaştı. Günümüzde düşük bant genişliği ihtiyacı olan alanlarda hâlâ kullanılabilir.
🔹 Gigabit Ethernet Nedir?
- Standart: IEEE 802.3ab (bakır için), 802.3z (fiber için)
- Hız: 1000 Mbps (1 Gbps)
- Kablo Tipi: Cat5e, Cat6, Cat6a, fiber
- Kullanım: Modern ofisler, ev ağları, veri merkezleri, IP kamera sistemleri
2. Teknik Karşılaştırma Tablosu
| Özellik | Fast Ethernet | Gigabit Ethernet |
|---|---|---|
| Maksimum Hız | 100 Mbps | 1000 Mbps (1 Gbps) |
| Minimum Kablo | Cat5 | Cat5e (tercihen Cat6) |
| Maks. Kablo Uzunluğu | 100 metre | 100 metre |
| Yaygın Kullanım | Eski sistemler, IoT cihazlar | Modern ağlar, IP kameralar |
| Veri Aktarımı | Daha yavaş | 10 kata kadar daha hızlı |
| Gecikme (Latency) | Görece daha yüksek | Düşük |
| Fiyat (donanım) | Ucuz | Orta – yüksek |
3. Hangi Durumda Hangi Ethernet Seçilmeli?
✅ Fast Ethernet Tercih Edilebilir:
- Eski donanımların bulunduğu sistemlerde
- IoT cihazları veya sadece internet erişimi sağlayan terminallerde
- Bütçe kısıtlı küçük ağ kurulumlarında
- Yalnızca ofis dosya paylaşımı gibi hafif trafik gerektiren ortamlarda
✅ Gigabit Ethernet Tercih Edilmeli:
- 4K video aktarımı, yüksek çözünürlüklü medya paylaşımı
- IP kamera sistemleri ve NVR altyapısı
- Oyun ve canlı yayın sistemleri
- Sunucu bağlantıları ve veri yedekleme
- Ofis içi LAN paylaşımları ve NAS sistemleri
- Uzun vadeli performans ihtiyacı olan altyapılar
4. Performans Testleri: Gerçek Senaryolar
| Uygulama | Fast Ethernet (100 Mbps) | Gigabit Ethernet (1 Gbps) |
|---|---|---|
| 1 GB dosya aktarımı | ~80 saniye | ~8 saniye |
| 8 IP kamera yayını | Takılmalar olabilir | Akıcı ve eş zamanlı izleme |
| 4K video stream | Yetersiz | Sorunsuz oynatma |
| Oyun ping değeri | Orta-yüksek ping | Düşük ping |
5. Donanım Uyumluluğu
- Switch / Router: Gigabit Ethernet destekleyen cihazlar fiyat olarak artık erişilebilir durumda.
- PC / Sunucu Ağ Kartı: Son 10 yıldaki tüm bilgisayarlarda genellikle Gigabit port vardır.
- Kablolama: Cat5e üzeri kablo kullanılıyorsa Gigabit geçişi genelde kolaydır.
💡 Cat5e kablo ile Gigabit Ethernet sağlanabilir, ancak en iyi performans için Cat6 önerilir.
6. Geleceğe Yönelik Düşünmek
Fast Ethernet, bugün birçok ağ için yetersiz kalıyor. Gigabit Ethernet ise günümüzün ve yakın geleceğin veri ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılıyor. Ayrıca 10G Ethernet gibi daha hızlı çözümlere geçiş için Gigabit altyapı, bir basamak işlevi görüyor.
Sonuç
Eğer ağınızda yüksek hız, düşük gecikme ve geleceğe yatırım hedefiniz varsa Gigabit Ethernet kesinlikle tercih edilmelidir. Ancak sınırlı bütçeye sahip, düşük yoğunluklu ağlarda Fast Ethernet hâlâ kullanılabilir bir seçenektir. Ancak unutulmamalıdır ki, ağınızı kurarken ya da güncellerken ileriye dönük düşünmek, uzun vadede hem maliyet hem performans açısından büyük avantaj sağlar.